اگزیستانسیالیسم فلسفه‌ای است که بر مفاهیمی مانند آزادی، انتخاب، مسئولیت، اصالت و معنای زندگی تمرکز دارد. این فلسفه در اواسط قرن بیستم به طور فزاینده‌ای محبوب شد و تأثیر قابل توجهی بر بسیاری از هنرمندان، از جمله فیلمسازان، داشت.

در ادامه، ابتدا به طور خلاصه به فلسفه اگزیستانسیالیسم و مفاهیم کلیدی آن می‌پردازیم. سپس، به بررسی تعدادی از فیلم‌های مدرن می‌پردازیم که مضامین و ایده‌های اگزیستانسیالیستی را به تصویر می‌کشند.

اگزیستانسیالیسم در یک نگاه:

فلسفه اگزیستانسیالیسم در اواسط قرن نوزدهم ظهور کرد و در قرن بیستم به طور فزاینده‌ای محبوب شد. این فلسفه بر مفاهیمی مانند آزادی، انتخاب، مسئولیت، اصالت و معنای زندگی تمرکز دارد.

اگزیستانسیالیست‌ها معتقدند که انسان‌ها در جهانی بی‌معنی و بی‌هدف رها شده‌اند. آنها هیچ ذات یا ماهیت فطری ندارند و آزاد هستند که زندگی خود را به هر شکلی که می‌خواهند انتخاب کنند. با این حال، این آزادی با مسئولیت بزرگی همراه است. انسان‌ها مسئول انتخاب‌های خود هستند و باید عواقب آنها را بپذیرند.

بلید رانر (۱۹۸۲)

اگزیستانسیالیست‌ها همچنین بر اصالت تأکید می‌کنند. آنها معتقدند که انسان‌ها باید زندگی خود را به طور اصیل زندگی کنند، به این معنی که باید بر اساس ارزش‌ها و باورهای خود عمل کنند، حتی اگر این ارزش‌ها و باورها با ارزش‌ها و باورهای دیگران متفاوت باشد.

مفاهیم کلیدی اگزیستانسیالیسم:

  • آزادی: انسان‌ها آزاد هستند که زندگی خود را به هر شکلی که می‌خواهند انتخاب کنند.
  • انتخاب: انسان‌ها مسئول انتخاب‌های خود هستند و باید عواقب آنها را بپذیرند.
  • مسئولیت: انسان‌ها مسئول زندگی خود هستند و باید پاسخگوی اعمال خود باشند.
  • اصالت: انسان‌ها باید زندگی خود را به طور اصیل زندگی کنند، به این معنی که باید بر اساس ارزش‌ها و باورهای خود عمل کنند.
  • معنای زندگی: انسان‌ها باید معنای زندگی خود را پیدا کنند.

تأثیر اگزیستانسیالیسم بر سینمای مدرن:

فلسفه اگزیستانسیالیسم تأثیر قابل توجهی بر سینمای مدرن داشته است. بسیاری از فیلم‌های مدرن مضامین و ایده‌های اگزیستانسیالیستی را به تصویر می‌کشند.

برخی از نمونه‌های فیلم‌های اگزیستانسیالیستی عبارتند از:

  • همشهری کین (۱۹۴۱)
  • مکالمه (۱۹۷۴)
  • راننده تاکسی (۱۹۷۶)
  • بلید رانر (۱۹۸۲)
  • باشگاه مشت زنی (۱۹۹۹)

این فیلم‌ها مضامین اگزیستانسیالیستی مانند آزادی، انتخاب، مسئولیت، اصالت و معنای زندگی را به تصویر می‌کشند. فلسفه اگزیستانسیالیسم تأثیر قابل توجهی بر سینمای مدرن داشته است. بسیاری از فیلم‌های مدرن مضامین و ایده‌های اگزیستانسیالیستی را به تصویر می‌کشند. این فیلم‌ها به مخاطبان کمک می‌کنند تا با مفاهیم چالش‌برانگیزی مانند آزادی، انتخاب، مسئولیت، اصالت و معنای زندگی روبرو شوند.

در ادامه، به بررسی تعدادی از فیلم‌های مدرن می‌پردازیم که مضامین و ایده‌های اگزیستانسیالیستی را به تصویر می‌کشند:

همشهری کین (۱۹۴۱):

این فیلم داستان زندگی چارلز فاستر کین، یک ثروتمند روزنامه‌دار را روایت می‌کند. کین در کودکی از خانواده‌اش جدا می‌شود و توسط یک خانواده ثروتمند به فرزندی پذیرفته می‌شود. او در بزرگسالی به یک روزنامه‌دار ثروتمند و قدرتمند تبدیل می‌شود، اما در نهایت به پوچی و بی‌معنی بودن زندگی خود پی می‌برد.

مکالمه (۱۹۷۴):

این فیلم داستان زندگی هری کالت، یک متخصص ضبط مکالمه را روایت می‌کند. کالت به طور فزاینده‌ای منزوی و پارانوئیک می‌شود و

راننده تاکسی (۱۹۷۶):

این فیلم داستان تراویس بیکل، یک کهنه سرباز منزوی و آشفته در جنگ ویتنام را روایت می کند. بیکل به عنوان یک راننده تاکسی در شهر نیویورک مشغول به کار می شود و به پوچی و خشونت زندگی شهری پی می برد. او تصمیم می گیرد به تنهایی برای تغییر اوضاع اقدام کند و سرنوشتی تلخ را برای خودش رقم می زند.


بلید رانر (۱۹۸۲)

این فیلم در آینده ای تخیلی و ویران شده اتفاق می افتد. ریک دکارد یک “بلید رانر” است که وظیفه او تعقیب و نابود کردن موجوداتی مصنوعی به نام “رپلیکانت ها” است. دکارد شروع به پرسش در مورد ماهیت انسانیت و واقعیت می کند.

باشگاه مشت زنی (۱۹۹۹)

این فیلم داستان یک کارمند بی نام و ناراضی شرکت را روایت می کند. این شخصیت که از مصرف گرایی و زندگی کسل‌کننده‌اش خسته شده است، به همراه یک مرد صابون ساز به نام تایلر داردن، یک “باشگاه مشت زنی” زیرزمینی تأسیس می کند. باشگاه مشت زنی به سرعت محبوب می شود و به یک جنبش ضد فرهنگ اجتماعی تبدیل می شود.

نکات مشترک اگزیستانسیالیستی در این فیلم‌ها

این فیلم‌ها تعدادی از مضامین و ایده‌های اگزیستانسیالیستی را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند:

  • بیگانگی: شخصیت‌های اصلی این فیلم‌ها اغلب افرادی منزوی و بیگانه هستند که در دنیای مدرن احساس گم شدن می‌کنند.
  • بی‌معنایی: شخصیت‌های اصلی این فیلم‌ها اغلب با بی‌معنایی زندگی دست و پنجه نرم می‌کنند. آنها تلاش می‌کنند تا هدف یا معنایی در زندگی خود بیابند.
  • اضطراب وجودی: شخصیت‌های اصلی این فیلم‌ها اغلب اضطراب، ترس و ناامیدی را تجربه می‌کنند که نتیجه آزادی، انتخاب و مسئولیت است.
  • تلاش برای اصالت: شخصیت‌های اصلی این فیلم‌ها اغلب در تلاش برای یافتن یک روش زندگی اصیل هستند. آنها می‌خواهند بر اساس ارزش‌ها و باورهای خود زندگی کنند.

تأثیر فیلم‌های اگزیستانسیالیستی بر مخاطبان:

فیلم‌های اگزیستانسیالیستی می‌توانند تأثیر عمیقی بر مخاطبان داشته باشند. این فیلم‌ها می‌توانند به مخاطبان کمک کنند تا با مفاهیم پیچیده‌ای مانند آزادی، انتخاب، مسئولیت، اصالت و معنای زندگی روبرو شوند و به آن‌ها فرصتی می‌دهند تا درباره زندگی و جایگاه خود در جهان تأمل کنند. ممکن است این فیلمها مخاطبان را وادار کند تا انتخاب‌های خود را بررسی کنند، اصیل‌تر زندگی کنند، و معنا و هدف بیشتری در زندگی خود بیابند.

همشهری کین

برای مطالعه بیشتر:

بازگشت جنون؛ جوکر و هارلی کوئین در جنونی دو نفره

موجودات نگونبخت: سفری علمی-تخیلی با طعمی گزنده

جذابیت فیلم‌های اگزیستانسیالیستی:

دلایل متعددی وجود دارد که مردم مجذوب فیلم‌های اگزیستانسیالیستی می‌شوند. برخی از این دلایل عبارتند از:

  • آن‌ها مفاهیم مهم را بررسی می‌کنند: فیلم‌های اگزیستانسیالیستی به بررسی مفاهیم مهمی مانند آزادی، انتخاب، مسئولیت، اصالت و معنای زندگی می‌پردازند. اینها مفاهیمی هستند که همه انسان‌ها از جمله خود مخاطبان با آنها سر و کار دارند و دیدن این مضامین در فیلم ها برایشان جذابیت دارد.
  • آن‌ها شخصیت‌های پیچیده را به تصویر می‌کشند: شخصیت‌های اصلی فیلم‌های اگزیستانسیالیستی اغلب افرادی عمیق، پیچیده و دارای تناقض هستند. این شخصیت‌ها جذاب هستند زیرا واقعی و قابل باورند.
  • آن‌ها از نظر بصری خیره‌کننده هستند: بسیاری از فیلم‌های اگزیستانسیالیستی از نظر بصری خیره‌کننده هستند. این فیلم‌ها اغلب از نور، سایه، رنگ و ترکیب‌بندی به‌صورت تمثیلی و تأثیر گذار استفاده می‌کنند.

سخن پایانی

فلسفه اگزیستانسیالیسم تأثیر زیادی بر سینمای مدرن داشته است. بسیاری از فیلم‌های مدرن مضامین و ایده‌های اگزیستانسیالیستی را به تصویر می‌کشند. این فیلم‌ها می‌توانند فرصتی را برای تفکر و تعمق در اختیار مخاطبان قرار دهند و به آنها کمک کنند تا زندگی خود را عمیق‌تر درک کنند. اگردانشجویان سینما و علاقمندان به این مباحث هستید، فیلمهای اگزیستانسیالیستی انتخابی عالی برای بررسی و مطالعه خواهند بود.