زنان بدون مردان نام فیلمی است برگرفته از کتاب شهرنوش پارسی‌پور و به کارگردانی شیرین نشاط دربارهٔ حوادث و رویدادهای کودتای ۲۸ مرداد که به برافتادن دولت محمد مصدق در ایران انجامید. داستان فیلم، شرایط ناگوار زنان ایرانی در این عصر را مورد بررسی قرار می‌دهد.

داستان فیلم، بازگوکننده شرایط ناگوار اجتماعی زنان ایرانی و در محور چهار شخصیت اصلی فیلم است که یکی از آنان کنشگر سیاسی، دومی یک زن تن‌فروش، سومی یک زن میانه سال از طبقهٔ بالا و چهارمی یک دختر سنتی است.

 

فیلم «زنان بدون مردان » در سال ۲۰۰۹ توانست از دو هزار فیلم ارسالی به جشنواره ونیز، به بخش مسابقه آن راه یافته و تندیس شیر نقره‌ای جشنواره بین‌المللی سینمایی ونیز را به عنوان بهترین کارگردان از ان شیرین نشاط نماید. این فیلم همچنین در فستیوال ساندنس ۲۰۱۰ انتخاب شده و در سطح گسترده در آمریکا توزیع و مورد استقبال مردم و منتقدین قرار گرفت.

تماشا کنید :

خانه دختر – داستان در مورد مسئله بکارت و منزه بودن دختران از دید شرع

 روند ساخت فیلم

زنان بدون مردان محصول مشترک آلمان و فرانسه است و در مجموع ساختش پنج سال به طول انجامیدو به زبان پارسی و با هنرپیشه های ایرانی مقیم خارج از کشور به مدت دو ماه در شهر کازابلانکا در کشور مراکش فیلمبرداری گردید.

شیرین نشاط
علیرغم اینکه تمامی مراحل فیلمبرداری در شهر کازابلانکا وکشور مراکش انجام شده است، تلاش کارگردان و گروهش در فضاسازی و ایجاد لوکیشن ها و القای روح ایرانی فیلم، همچنین نزدیک ساختن فضای کلی اثر به دوران دهه ی 30 خورشیدی در ایران بسیارجلب توجه می کندو از نقاط قوت آن به حساب می آید.

موسیقی متن فیلم زنان بدون مردان را ریوئیچی ساکاموتو ساخته است. بخش موسیقی‌های فارسی فیلم به همت آقای عباس بختیاری در پنج قطعه تنظیم شده که عمدتاً بر پایه تصانیفی است که از دهه ۳۰ خورشیدی به بعد، غالباً میان مردم یا در رادیو ایران و مراسم عروسی و شادمانی استفاده می‌شده‌است.

تولد دوباره، دنیای زنانه و همبسته گی زنانه

داستان با گزارشی از مهدخت آغاز می شود ،زنی که در نگاه رئالسیت جادویی پاسی پورتبدیل به درخت می شود!این قسمت علی رغم ارزش های زیبایی شناسی ای که دارد به کل از فیلمنامه حذف میشود.مونس (با بازی شبنم طلوعی )در داستان دوبار میمیرد و زنده میشود .یکبار خود را از پشت بام فرومی اندازد و بار دیگر هنگامی ست که پس از یکماه به خانه بازمی گردد و امیرخان از سر غیرت او را با کارد می کشد و با کمک فائزه در باغچه خاک می کند.

فخری( در داستان خانم فرخ لقا صدرالدیوان گلچهره ) شوهرش را با مشت می زند و مردک پس از فرو افتادن از پله ها می میرد اما در فیلم او شوهرش را ترک می کند. زرین در کتاب زن روسپی با نشاط و لطیفه گویی است که از یک روز صبح همه ی مشتریان مردش را بدون سر می بیندو از آن به بعد حالش دگرگون شده و می گریزد و پس از پناه آوردن به باغ با باغبان ازدواج کرده ،بچه دار می شود و یک نیلوفر به دنیا می آورد و در آخرین پاراگراف داستان همراه با شوهرش روی نیلوفر می نشینند و دود می شوند و به آسمان می روند.

موضوع اصلی کتاب چالش های زنان با بدفهمی های رایج در جامعه سنتی /مذهبی و موضوع هویت و بکارت است.زنان کتاب مونس ، فائزه و زرین مورد تجاوز قرارمی گیرند.بکارتی که بیرون از قوانین شرع و عرف زایل شده پس دیگراین زنان حقی برای زیستن عادی و معمولی ندارند و با پناه اوردن به باغ و یافتن یکدیگر و استحاله ای که می یابند و از قید و بند این موضوع آزاد شده و میبینیم که در داستان از ان پس دیگر موضوع بکارت اهمیتی ندارد زیرا حصار های باغ آنها را از تعرض مردان متجاوز و خواهر کش مصون می داردو این زنان به هویت راستینشان پی می برند.
شهرنوش پارسی پور و شیرین نشاط

این بزرگترین دستاورد یک کتاب رمان است اما فیلم در حد آسیبی که دو زن فائزه و زرین از شهوت طلبی لجام گسیخته مردان در جامعه مردسالار می برد باقی می ماندو تباهی زنان بدون مردان در فیلم مرثیه ای خاموش و خشمی فروخفته است که کارگردان می خواهد آنرا زیر خاکستر نگاه دارد. در کتاب افزون بر موضوعات زن ستیزی وخشونت بر علیه زنان که چهار زن و یک زن –درخت را به واکنش و طغیان وا میدارد موضوعات مربوط به سکسوالیته که شاید به زعم خانم پارسی پوربه دلیل آنکه در تفکر سنتی و مذهبی تابو پنداشته شده و همراه با خرافه و تخیل بصورت رمز و راز تبدیل به دغدغه نهانی زنان و مصداق اساسی هویت ایشان شده تا انجا که روی نگرش و نحوه زیستنشان تاثیر می گذارد.

نویسنده داستان زنان بدون مردان

شَهرنوش پارسی‌پور (متولد ۲۸ بهمن ۱۳۲۴) داستان‌نویس و مترجم ایرانی است. داستان‌های پارسی‌پور به زبان‌های گوناگون دنیا ترجمه شده‌است. او از سوی هجدهمین کنفرانس پژوهش‌های زنان در آمریکا، به عنوان زن سال برگزیده شد.

شهرنوش پارسی پور در مصاحبه ای می گوید:

من برای نوشتن آن کتاب بیشتر الهام گرفته بودم از زندگی دختر خاله ام …… او در سن ۳۵ سالگی، یک دختر لیسانیه، و دبیر دبیرستان، بالاخره رضایت به ازدواج داد. عقد کرده بودند ولی هنوز عروسی نکرده بودند. با شوهرش رفته بودند سینما و برگشته بودند. موقع خدا حافظی دم در شوهرش او را بوسیده بود. خاله من تعریف می کرد که وقتی دختر وارد شد رنگ به چهره اش نبود. گفتم مادر چی شده؟ گفت هیچی مادر، من فکر می کنم همه چیز تمام شد. ایشان از فشار آغوش مرد واقعا دچار این مسأله شده بود که دیگر باکره نیست. ما یک همچین جامعه ای داریم که دختر لیسانسیه اینطور فکر می کند. حالا البته نه. ولی تا نسل ما خیلی از دخترها اساسا با بدن خودشان بیگانه بودند. چیزی از بدن خودشان نمی دانستند. من خودم حتی تا زمانی که بچه دار هم شده بودم واقعا نمی دانستم بکارت چیست.

کتاب زنان بدون مردان، از موفق ترین داستان های اوست که در سال ۲۰۰۹ توسط شیرین نشاط به فیلم بلند تبدیل شد و تندیس شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی جشنواره ونیز را برای او به ارمغان آورد. شهرنوش پارسی پور در این اثر داستان موازی چند زن را حکایت می کند که همگی در بازه زمانی برکناری مصدق و کودتای پس از ان روی می دهد. کتاب همچنین تصویری از دیدگاه و اندیشه جامعه ایران نسبت به زنان و دختران ارائه می دهد. سمبولیسم از ویژگی های این اثر است که زیبایی ان را دوچندان می کند.