استفاده از مطالب، تصویرسازی ها، عکس ها، فیلم ها و پادکست ها با ذکر منبع و لینک مستقیم به وب سایت پلاك 52 بلامانع است.
سفر اکتشافی گروه فرانکلین در شمالگان
ناپدید شدن گروه اکتشافی فرانکلین یکی از معماهای بزرگ قطب شمال محسوب می‌شود. در بهار سال ۱۸۴۵ میلادی(۱) دوکشتی به نام های اچ ام اس ترور (۲) و ارباس (۳) به فرماندهی جان فرانکلین (۴) با ۱۳۰ دریانورد، رهسپار سفر اکتشافی به مناطق شمالگان پیرامون مدار قطبی شد. سفری که کسی نمی‌دانست بازگشتی نخواهد داشت.
هیچکس به درستی و به طور دقیق نمی داند که پس از ماه جولای و ترک ساحل گرینلند، چه بر سر گروه اکتشافی فرانکلین آمده است. شاید ناگهان زمستان سخت شمالگان ایشان را دربرگرفته باشد. شاید تغییر ناگهانی تابستان به زمستان در مناطق شمالگان که بدون نمایان شدن پاییز رخ می‌دهد، ایشان را که به آب و هوای کمابیش معتدل انگلستان خو کرده بودند از پا درآورده باشد.
چندین سفر اکتشافی برای یافتن آنان انجام شد. سفرهایی که هر کدام قربانیان دیگری به مناطق سرد قطبی پیشکش نمود. باید هفت سال می گذشت تا به سال ۱۸۵۲ میلادی (۵) ادوارد بلچر (۶) فرمانده گروه ردیابی، گزارش خود را از سرنوشت آن میهمانان شوربخت شمالگان به رشته تحریر درآورد.
فیلم تیاتر باغ دلگشا را تماشا کنید
او در سفرهایی ردیابی و اکتشافی خود، آثاری از ناپدیدشدگان منطقه شمالگان یافته بود. بلچر اردوگاه گم گشتگان را در نخستین زمستان اقامت شان یافت. به دلیل سرمای ناگهانی، اچ ام اس ترور و ارباس در لایه های یخ گیرافتاده بودند. گروه اکتشافی فرانکلین، نخست الوار کشتی ها را به عنوان سوخت و برای رهایی از سرمای جانسوز قطب سوزانده بودند.
بازماندگان به ناچار سفری سخت و کند را بر روی یخ‌های شناور و سرزمین‌های یخ‌بسته آغاز نمودند و از طریق جزیره ویلیام به شبه جزیره بووتیا وارد خاک اصلی کانادا شدند.
سال ها بعد، پس از آب شدن یخ‌ها، بخش فلزی کشتی‌ها به ژرفای دریا فرو رفته بود (۷) . تا سال ۱۸۴۷ فرانکلین و بسیاری از اعضای گروهش مرده بودند. بازماندگان به ناچار سفری سخت و کند را بر روی یخ‌های شناور و سرزمین‌های یخ‌بسته آغاز نمودند و از طریق جزیره ویلیام (۸) به شبه جزیره بووتیا (۹) وارد خاک اصلی کانادا شدند. هیچکدام از رهنوردان این سفر، جان سالم به در نبردند. ایشان به دلایلی همچون گرسنگی، کمبود ویتامین، و شاید هم سمی که درون قوطی های کنسرو به وجود آمده بود و از همه مهمتر مواجهه با سرمای شدید جان باختند.
اما پرسش این بود که پس چه بر سر جنازه های ایشان آمده است؟ تحقیقات گروه ردیابی بلچر حقیقتی تلخ و وحشتناک را در این باره آشکار ساخت. بازماندگان برای زنده ماندن، گوشت دوستان و یاران درگذشته خود را خورده بودند. استخوان ها و بازمانده جنازه‌ها هم طعمه خرس‌های گرسنه قطبی شده بود.
بازماندگان برای زنده ماندن، گوشت دوستان و یاران درگذشته خود را خورده بودند. استخوان ها و بازمانده جنازه‌ها هم طعمه خرس‌های گرسنه قطبی شده بود.
بدین ترتیب، با حل معمای ناپدید شدن گروه اکتشافی فرانکلین، سفر نافرجام آنان به سرزمین زیبا ولی بی‌رحم شمالگان فرجام یافت.
روز شمار سفر گروه فرانکلین:
سال ۱۸۴۵ – ۱۹ ماه می:
گروه اکتشافی فرانکلین سفر خود را از انگلستان آغاز کرد.
سال ۱۸۴۵ – ماه ژوئیه:
گروه اکتشافی در گرین لند توقف کرد و پنج دریانورد به همراه نامه و گزارش به انگلستان فرستاده شدند.
سال ۱۸۴۵ – ۲۸ ماه ژوئیه:
این گروه برای واپسین بار توسط یک کشتی صید نهنگ دیده شدند.
سال ۱۸۴۵ و ۱۸۴۶:
این گروه اکتشافی زمستان را در جزیره بیچی (۱۰) به سربردند. سه نفر از مردان به دلیل بیماری سل جان باخته و همانجا دفن شدند.
سال ۱۸۴۶:
پس از آب شدن یخ ها، کشتی ها جزیره بیچی را به مقصد جزیره ویلیام ترک گفتند.
سال ۱۸۴۶ – ۱۲ ماه سپتامبر:
به دلیل فرارسیدن غیرمنتظره زمستان و سرمای ناگهانی کشتی‌ها در یخ های پیرامون جزیره ویلیام گیر افتادند.
سال ۱۸۴۶ و ۱۸۴۷:
گروه اکتشافی زمستان را در جزیره ویلیام به سر بردند.
سال ۱۸۴۷ – ۲۸ ماه می:
در این تاریخ و بر روی سنگی نوشتند، ما همگی خوب هستیم.
سال ۱۸۴۷ – ۱۱ ماه ژوئن:
روز درگذشت فرانکلین.
سال ۱۸۴۷ و ۱۸۴۸:
با آب نشدن یخ‌ها گروه اکتشافی مجبور به ماندن در جزیره ویلیام شدند.
سال ۱۸۴۸ – ۲۲ آوریل:
پس از یکسال و هفت ماه محاصره در میان برف، بازماندگان هر آنچه را از کشتی بازمانده بود، ترک کردند.
سال ۱۸۴۸ – ۲۵ آوریل:
در این روز ۲۴ نفر از دریانوردان می میرند و باقیمانده گروه تصمیم به سفر به سوی جنوب می گیرد. ایشان روز ۲۶ آوریل سفر خود را آغاز می‌کنند.
سال ۱۸۵۰:
اینویت ها (۱۱) (گروهی از بومیان شمال کانادا) بازمانده کشتی‌های گیرافتاده درون یخ را در نزدیکی جزیره ویلیام پیدا می‌کنند.
سال ۱۸۵۰:
بر پایه گزارش تایید نشده چالز هال (۱۲)، بومیان ایونیت چهل مرد را در جنوب جزیره ویلیام دیده‌اند.
سال ۱۸۵۱:
بر پایه گزارش تایید نشده چارلز هال، شکارچیان ایونیت چهار تن از بازماندگان این گروه اکتشافی را در سفر به سوی جنوب دیده‌اند.
سال ۱۸۵۲ تا ۱۸۵۸:
آثار دو تن از بازماندگان توسط بومان ایونیت در پیرامون جزیره بیکر (۱۳) یافت شد.
سال ۱۸۵۴:
جان راوو گزارش می دهد که بومیان اینویت جنازه مردانی را یافته بودند که پس خوردن مردگان، در اثر گرسنگی جان باخته بودند.
سال ۱۸۵۹:
گروه مک کلینتوک (۱۴)، یک قایق گیرکرده درون یخ و پیام درون آن را در نزدیکی جزیره ویلیام پیدا می‌کنند.
سال ۲۰۱۴:
یک باستان شناس زیر دریا به نام رایان هریس (۱۵) در پروژه پارک ملی کانادا گزارش می دهد که بازمانده یک کشتی را در ژرفای دریا یافته است. احتمال دارد که بازمانده یکی از دو کشتی گروه اکتشافی فرانکلین باشد.
منابع:
(۱) برابر با سال ۱۲۲۴ خورشیدی، همزمان با سالهای میانی سلطنت ناصرالدین شاه قاجار در ایران
(۲) HMS Terror
(۳) Erebus فرماندهی کشتی ارباس با کاپیتان جیمز فیتزجیمز بود.
(۴) Sir John Franklin
(۵) برابر با سال 1232 خورشیدی.
(۶) Sir Edward Belcher
(۷) در سال ۲۰۱۴ میلادی بخشهایی از یک کشتی غرق شده در این ژرفای اقیانوس کشف شد. گمان می رود که یکی از کشتی های این روه اکتشافی باشد.
(۸) William Island
(۹) Boothia Peninsula
(۱۰) Beechy Island
(۱۱) اینویی‌ها مردمانی بومی با فرهنگ مشابه هستند که در مناطقی از امریکا، کانادا و گرینلند که در قاره شمالگان واقع شده است، سکونت دارند. آنان گسترده‌ترین اقوام بومی قطب شمال از لحاظ جغرافیایی هستند و همچنین از لحاظ فرهنگی بسیار متنوع‌اند و با آنکه نام‌های گوناگون دارند، اکنون همگی به عنوان اینویی شناخته شده‌اند.
(۱۲) Charles Hall
(۱۳) Baker Lake area
(۱۴) McClintock
(۱۵) Ryan Harris