استفاده از مطالب، تصویرسازی ها، عکس ها، فیلم ها و پادکست ها با ذکر منبع و لینک مستقیم به وب سایت پلاك 52 بلامانع است.
ملکه هند یا گلِ لادن، یکی از همنشینانِ زیبای پائیز رنگارنگ است. گیاهی زیبا و پرکاربرد، بومی آمریکای جنوبی که هم در سبدهای آویز، هم در باغچه و هم به صورت گیاه رونده قابل پرورش بوده و از همه این‌ها مهم‌تر، در فصلِ خزان، گل‌هایش آب و رنگِ دلنشینی به فضای سبز باغچه شما خواهد داد.
مشخصات علمی
نام علمی: Tropaeolum majus
نام انگلیسی: Garden nasturtium
مشخصات ظاهری
لادن را یکی از سحرآمیزترین گیاهان دنیای فضای سبز می‌دانند. گیاهی با بیش از ۵۰ گونه مختلف، سازگار با شرایط محیطی سخت، رشد آسان و سریع سالیانه و از همه جالب‌تر، خوراکی بودن برگ‌ها و گل‌هایش. این گیاه را «ملکه هند»، «ملکه راهبان» و لادنِ باغ هم می‌نامند. گونه‌های بالارونده لادن هم، به عنوان گیاه پوششی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ساقه‌ها از ۹۰ تا ۱۸۰ سانتیمتر رشد می‌کنند.
طرز تهیه سوپ خوشمزه پاییزی کدو حلوایی
- برگ: برگ‌ها درشت، سپرمانند و دایره‌ای شکل بوده و به رنگ سبز متمایل به آبی تا سبز متمایل به زرد در گونه‌های مختلف وجود دارند. قطر برگ‌ها از ۳ تا ۱۵ سانتیمتر بوده، دمبرگی به ارتفاع ۵ تا ۳۰ سانتیمتر در نزدیکی وسط برگ، محل اتصال رگبرگ‌ها، دیده می‌شود. لبه‌های برگ کمی حالت تابیده دارند. این برگ‌ها دارای اثر لوتوس یا اثر نیلوفرآبی هستند و قطرات باران را به صورت کروی روی سطح خود درآورده و خاصیت خودتمیزکنندگی دارند.
- گل: گل‌ها شیپورمانند، با پنج تا هشت گلبرگ و پرچمی بلند و قطری بین ۵/۲ تا ۶ سانتیمتر از اوایل تابستان تا اوایل پائیز بر روی بوته ظاهر می‌شوند. این گل‌ها به رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز بوده و بسته به گونه، در قاعده گل، تیره‌رنگ‌تر هستند. میوه این گیاه، به قطر ۲ سانتیمتر و سه قسمتی بوده که در هر کدام از قسمت‌ها، یک بذر به طول ۱ تا ۵/۱ سانتیمتر تشکیل خواهد شد.
نیازهای محیطی
همانطور که قبلاً هم گفته شد، این گیاه نسبت به شرایط محیطی سختگیر نیست ولی هر گیاهی در اثر نگهداری نادرست، امکان رشد مطلوب و تکثیر را از دست خواهد داد.
- نور: بهترین رشد گیاه و بیشترین تولید گل، در آفتابِ کامل رخ خواهد داد. آفتابِ کامل به معنی داشتنِ حداقل 6 ساعت نور خورشید غیرمستقیم در روز است. هرچند که این گیاه می‌تواند محیط سایه آفتاب را هم تحمل کرده و رشد کند ولی دیگر، تعداد زیاد گل‌ها را روی بوته نخواهید دید. از طرف دیگر، وجود آفتاب مستقیم برای طولانی مدت، خصوصاً در مناطق گرمسیری، سبب آفتاب‌سوختگی برگ‌ها خواهد شد.
- دما: دمای مطلوب برای رشد مناسب این گیاه، ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد است. دمای بالاتر، عمر گل‌ها را کاهش می‌دهد و اگر در فصلِ گل‌دهی دما به بالای ۲۸ درجه سانتیگراد برسد، در فرایند گل‌دهی، اختلال ایجاد خواهد شد. این گیاه، نسبت به سرما مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد.
- آبیاری: لادن از جمله گیاهانی‌ست که به شدت نسبت به آبیاری بیش از اندازه حساس است. زمانی که خاک گلدان یا باغچه خشک شد، مقدار متوسطی آب به گیاه بدهید و از غرقابی کردن آن بپرهیزید. اگر در مناطقی با بارندگی زیاد زندگی می‌کنید، گیاه شما نیازی به آبیاری نخواهد داشت. اما اگر ساکن مناطق گرمسیری هستید، یک تا دوبار در هفته، آبیاری کافی‌ست. غرقابی کردن خاک گیاه، سبب زرد شدن و ریزش برگ‌ها خواهد شد.
- خاک: برای رشد مناسب این گیاه، از خاک‌های سبک با زهکش مناسب استفاده کنید. لادن در خاک‌های شنی بهترین رشد را دارد و اضافه کردن بیش از اندازه کود، خصوصاً در فصل گل‌دهی، از تولید گل‌ها جلوگیری خواهد کرد و افزودن کود نیتروژنه، باعث رشد بیشتر ِبرگ‌ها خواهد شد.
روش تکثیر
تکثیر گل لادن با سه روش مختلف امکانپذیر است:
قلمه: در اواخر تابستان، قلمه‌هایی به طول ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر از گیاه مادری جدا کرده و در گلدانی حاوی مخلوط خاک برگ و ماسه بکارید. گلدان را در محلی نورگیر قرار داده و خاک گلدان را مرطوب نگهدارید تا ریشه‌ها ایجاد شوند. سپس، گیاه جوان را به محل اصلی کاشت منتقل کنید.
شما داور چهارم هستید. به اجرای بابک شلمان از ۱ تا ۵ امتیاز بدهید ( ۱۰۰۰ دلار جایزه نقدی)
بذر: گل لادن به آسانی با بذر تکثیر می‌شود. بعد از انتخاب بذر سالم و تازه که قوه نامیه خود را حفظ کرده باشد، در اواخر زمستان، اقدام به کاشت بذر در عمق حدود دو سانتیمتری در گلدانی حاوی خاکی سبک کنید. گلدان را در محلی با دمای ۴ تا ۶ درجه سانتیگراد قرار داده و خاک را مرطوب نگهدارید. پس از حدود یک ماه، جوانه‌ها ظاهر خواهند شد. حالا گلدان را به مکانی با دمای بالاتر منتقل کرده و اجازه دهید تا دو برگ جوان روی نشاها ظاهر شوند. سپس گیاه را به محل اصلی کاشت منتقل کنید.
ساقه زیرزمینی: در برخی از گونه‌های لادن که ساقه‌های زیرزمینی دارند، با تقسیم این ساقه ها و کاشت آن در گلدانی دیگر، می‌توان این گیاه را تکثیر کرد.
برای مطالعه بیشتر:
آنچه در هنگام آبیاری، نباید فراموش کنید
از فلفل‌های دلمه‌ای در منزل خود لذت ببرید
آفات و بیماری‌ها:
یکی از شایعترین آفات گل لادن، شته‌ها هستند. جمعیت زیاد شته‌ها، باعث زرد شدن و ریزش برگ‌ها شده و به مرور با ایجاد شهد بر روی سطح برگ‌ها، امکان رشد و فعالیت قارچ‌ها را هم فراهم می‌آورند. برای از بین بردن شته‌ها، از اسپری‌های مخصوص که در فروشگاه‌ها موجود است استفاده کرده و روی سطح برگ‌ها، خصوصاً برگ‌های جوان را اسپری کنید. در صورت عدم دسترسی به اسپری‌های آفتکش، می‌توانید محلول بسیار رقیقی از صابون مایع و آب آماده کرده، روی برگ‌ها اسپری کنید. در صورت بالا بودن جمعیت شته‌ها، با همین محلول می‌توانید برگ‌ها را بشورید.
خواص گل لادن :
یکی از ویژگی‌های گل لادن، خوراکی بودن برگ‌ها و گل‌های آن است که از هر دو در تهیه سس‌ها، سوپ‌ها و تزئین سالاد و انواع غذاها استفاده می‌شود. این اجزای خوراکی، طعمی تند و شبیه به خردل دارند. همینطور از اجزای مختلف گل لادن به عنوان گیاه دارویی استفاده می‌کنند.
لادن، از دیرباز به عنوان گیاهی حاوی آنتی بیوتیک مطرح بوده و در درمان زخم‌ها و به عنوان ضدعفونی‌کننده مورد استفاده قرار می‌گرفته است. علاوه بر این خاصیت‌ها، گل لادن تأثیر بسزایی در مقابله با سرماخوردگی دارد. از این گیاه برای درمان سرفه، گلودرد و برونشیت استفاده می‌شود. همچنین پودر بذر خشک شده لادن به همراه عسل، به راحتی دفع کمک کرده و ملین است. این گل باعث درخشندگی و تقویت موها شده و با ریزش مو مقابله می‌کند.