سکانس های برتر| عروس (۱۳۶۹) 

عروس فیلمی ایرانی به کارگردانی بهروز افخمی و نویسندگی بهروز افخمی و علیرضا داوودنژاد محصول سال ۱۳۶۹ است. این فیلم را می توان از جمله فیلم های کالت سینمای ایران دانست. فارغ از تاثیرگذاری آن از حیث اجتماعی، حضور بازیگرانی مثل ابوالفضل پورعرب و نیکی کریمی در آن، آغاز ستاره سازی در سینمای ایران بود و آنها را می توان نخستین ستاره های جوان سینمای پس از انقلاب دانست و شاید اگر بخواهیم با زبان امروز حرف بزنیم، باید بگوییم آنها سلبریتی های نخستین در سینمای بعد از انقلاب هستند؛ به ویژه در خلق بازیگر ستاره زن. فارغ از اینکه در این فیلم با قاب های کلوزآپ از چهره زن مواجه می شویم که حضور بازیگران زن جدید در سینمای ایران راه خود را باز کرد و البته بازنمایی موقعیت اجتماعی زنان و قصه آنها به درون فیلم ها و داستان هایش راه یافت.

در سینمای بعد از انقلاب، تا قبل از فیلم عروس چیزی به نام ستاره بازیگر زن مطرح نبود وتصویر کلوز آب چهره زن در فیلم ها دیده نمی شد اما در فیلم عروس این اتفاق افتاد. جایگاه زن در سینما با آمدن فیلم عروس مسیر خود را باز کرد و نقش اجتماعی زن در این فیلم پر رنگ تر شد و مورد محوریت قرار گرفت. فیلم عروس خوش ساخت و کاملاً حرفه ای است و فیلم پر کشش و گیرایی است.

تماشا کنید :

سکانس های برتر فیلم عروس به انتخاب پلاک۵۲

در واقع یک تغییر در سیاست گذاری های فرهنگی در سینمای ایران شد و فیلم های تولید شده بعد از آن کم کم در ارتباط با موضوعات زنان بوده است؛ زنان نقش اصلی و حضور چشمگیر در فیلمها دارند. قبل از عروس، طرح موضوعاتی مثل چند زنی، عشق زمینی، ازدواج موقت، کلوزآپ هنرپیشه زن به عنوان تابو تلقی می شد.

*توجه : اگر این فیلم را هنوز تماشا نکرده اید،

مطالعه ادامه این مطلب خطر اسپویل و لو رفتن داستان را برای شما به همراه دارد:

شکستن رکورد فروش تاریخ سینما

امیر رضا نوری پرتو منتقد سینما درباره فیلم عروس نوشته است :

«عروس» (۱۳۶۹) نقطه پرش بهروز افخمی بود و البته اتفاقی مهم برای سینمای ایران. در آن سال‌ها سینمای کشورمان با وجود از سرگذراندن تجربه‌هایی درخشان در دهه شصت که هنوز هم از بهترین آثار کارگردانانشان به حساب می‌آیند، اما کلیتش اسیر سیستم سینمای نظارتی دولتی بود که عده‌ای از آن با عنوان «سینمای گلخانه‌ای» یاد می‌کنند. «عروس»، با اینکه اثر درخشانی نبود، اما توانست بخشی از بنیان‌های آن سینمای گلخانه‌ای را به هم بریزد و همانند سینمای پیش از انقلاب و البته مثل صنعت‌ سینمای خیلی از کشورها مفهوم ستاره را وارد ادبیات سینمای ایران کند. نیکی کریمی و ابوالفضل پورعرب ستارگان جوان فیلم «عروس» و جسارت افخمی در نشان‌دادن نماهای کلوزآپ از چهره آرایش‌کرده بازیگر زن فیلمش و نیز رفتنش به سوی یک سوژه خانوادگی با در نظر گرفتن مشکل‌های اجتماعی، دست‌به‌دست هم داد که «عروس» را به پرفروش‌ترین فیلم سال ۱۳۷۰ تبدیل کند که البته شکستن رکورد فروش تاریخ سینمای ایران (از نظر آمارهای ریالی) از دیگر افتخارهای گیشه‌ای فیلم «عروس» بود.

ازدواج در جامعه پس از جنگ

فیلم هم به شرایط اجتماعی و موقعیت ازدواج در جامعه پس از جنگ ارجاع می دهد و هم مسئله فاصله و تضاد طبقاتی در را در کشمکش های یک ازدواج به تصویر می کشد. از حیث ساختاری می توان فیلم را به دونیمه تقسیم کرد که در نیمه اول حوادث و تعلیق بیرونی بیشتر است و در نیمه دوم بیشتر شاهد تعلیق و تنش درونی هستیم و البته کشش و ریتم خوب فیلم که مخاطب را تا پایان در یک فضای ملتهب با خود همراه می کند. با این حال این تفاوت در ریتم در دو نیمه فیلم کمی از یکدستی فیلم کاسته است. با این حال فیلم از تکنیک های سینمای غنی برخوردار است که پیش از این کمتر شاهد آن بودیم مثلا نوع میزانسن ها، تدوین و حرکات و قاب بندی های دوربین یا دیالوگ پردازی و بازی ها از جمله مولفه های مثبت این فیلم است.

خلاصه داستان

در فیلم عروس حمید پسری که از تازه فارغ التحصیل از دانشگاه شده و شغل و درآمدی ندارد و عاشق دختری می شود که خانواده او از وضعیت مالی خوبی برخوردارند و اختلاف طبقاتی باعث می شود که پدر عروس با ازدواج آنها مخالفت کند. حمید برای رسیدن به دختر مورد علاقه اش وارد قاچاق دارو می شود و … و رضایت پدر عروس را بدست می آورد و … حمید برای ماه عسل به شمال سفر می کند و در بین راه با زنی تصادف می کند و از ترس مجازات فرار می کند، ولی همسرش به رفتار حمید اعتراض دارد، چون حمید برای کمک به مصدوم برنمی گردد خودش برای کمک به مصدوم به بیمارستان مراجعه می کند و در طی این مدت متوجه کارهای غیرقانونی حمید می شود و قصد جدائی از حمید را دارد و … حمید توضیح می دهد که کارهای غیرقانونی او به خاطر او و پدرش بوده و حالا برای رهایی از مشکلات باید به او کمک کند.

• سکانس های برتر| اجاره نشین ها (۱۳۶۵)

روایتی دراماتیک از تحولی اخلاق

شاید «عروس» را بتوان جزو نخستین فیلم های اجتماعی دانست که به شکل گیری فیلم هایی در این فضا کمک کرد. با اینکه فیلم بعد از جنگ ساخته شده؛ اما ردپای آن را می توان در متن و درون قصه جست و جو کرد؛ از جمله بعد از مراسم عروسی هنگامی که عروس و داماد عازم شمال هستند، رادیو مارش جنگ می نوازد که نشان از حال و هوای دوران جنگ دارد و یا جایی که حمید به ملاقات پدر عروس می رود، در زمینه تصویر جوانانی را می بینیم که در گیرودار جنگ هستند. کارگردان بدون آنکه موضع بگیرد، تعارض این دو موقعیت را به تصویر کشیده است.

یکی از مهم ترین ویژگی های فیلم «عروس» که باز هم باب تازه ای را در سینمای ایران می گشاید، به تصویر کشیدن و روایت یک رابطه و موقعیت عاشقانه و چالش های آن است. عنصری که در جذب مخاطب و موفقیت فیلم در گیشه تاثیر زیادی گذاشت.

فیلم «عروس» را می توان نوعی روایت دراماتیک از تحولی اخلاقی هم دانست. اینکه جوانی که دچار انحراف شده و در دام قاچاق پا گذاشته در یک بازگشت عاشقانه به معصومیت خویش برمی گردد و به حقیقت وجود خویش دست می یابد. تحولی که البته با منطق دراماتیک قصه پشتیبانی شده و برای مخاطب باورپذیر است. تاثیرگذاری فیلم از همین قوت بر می آید. ضمن اینکه بهروز افخمی سعی کرده در مقام کارگردان، فاصله ارزشی و داوری خود را با قهرمان قصه حفظ کرده و درباره او قضاوت نکند، بلکه صرفا به بازنمایی و گزارش موقعیت او بپردازد.

در واقع فیلم نسبت به حمید (ابوالفضل پورعرب) بی طرف است:

نه جانب او را می گیرد، نه به انکار او می پردازد. این موقعیت بینابینی که البته در تشریح جزییات آن کم نمی گذارد کمک می کند تا مخاطب خود به قضاوت درباره حمید پرداخته و با او همدلی یا مخالفت کند.

همین رویکرد و شیوه روایت موجب شده تا فیلم دچار شعارزدگی یا پیام زدگی تصنعی نشده و سویه رئالیستی و لحن واقع گرای خود را حفظ کند. بدون شک «عروس» مهم ترین فیلم بهروز افخمی است. فیلمی که در حافظه سینمایی مخاطب ایرانی ماندگار شده است. شاید برخی حقایق این فیلم برایتان جالب باشد؛ از جمله: دستمزد ۳۰ هزار تومانی ابوالفضل پورعرب، پرفروش ترین فیلم سال ۷۰، دفاع تمام قد شهید آوینی از این فیلم و فروش ۸ میلیونی فیلم.

عروس ۸ میلیون تماشاچی داشت

بهروز افخمی در سال ۸۵ در گفت وگویی با روزنامه اعتمادملی گفته بود:

فیلم عروس حدود ۸ میلیون تماشاچی در سینما داشت که با قیمت بلیت امروز می‌شود ۱۰ میلیارد فروش. حتی شوکران که در زمان رونق قاچاق سی‌دی نمایش داده شد در حدود ۴ میلیون بیننده در سینما پیدا کرد.

دستمزد ۳۰ هزار تومانی

شاید نظرات دو بازیگر اصلی این فیلم هم که با آن به شهرت رسیدند، خالی از لطف نباشد. ابوالفضل پورعرب درباره بازی در فیلم عروس گفته:

برای فیلم «عروس» ۳۰ هزار تومان قرارداد بستیم. انتظار این بازتاب فیلم را نداشتم و اصلاً به شهرت فکر نمی‌کردم و اساساً دوست نداشتم مشهور باشم.

نیکی کریمی هم گفته بود:

یک سال بعد از این که من فیلم «عروس» را بازی کردم، رفتم برنامه ریزی کامپبوتر درس دادم .همه آنجا من را می شناختند و سوال ها این بود که شما دیگر بازیگری را ادامه ندادید؟ در آن دو سال فیلم های زیادی که داستان عشق و عاشقی زیادی داشت را رد کردم. چون تمرکزم را بر خود شناسی گذاشته بودم.