داستان صوتی

نوشته نجف دریابندری

با صدای طوفان مهردادیان

نجف دریابندری (زاده ۱ شهریور ۱۳۰۸ در آبادان – درگذشته ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ در تهران) طی حدود شش دهه حضور فعال در عرصه فرهنگ و ادب ایران، جریان ‌های مهمی را در کشور پایه ‌گذاری کرد و سهم عمده‌ای در شکل‌گیری آن‌ها داشت.

 

دریابندری از یک سو با برگردان آثار ارزنده‌ ادبیات غرب، دریچه‌ای را گشود که بر تاریخ ادبیات داستانی معاصر تأثیر عمده نهاد و از سوی دیگر به ‌واسطه ترجمه آثار مهمی از فلسفه غرب، به رسایی زبان فارسی در بیان مفاهیم فلسفی کمک کرد، آن‌هم زمانی که هنوز زبان فارسی اصطلاحات لازم را برای بیان فلسفه جدید نداشت. دریابندری در فلسفه فقط مترجم نبود. درد بی‌خویشتنی که شاید اگر به ‌انگلیسی نوشته می‌شد می‌ توانست شهرت فراوانی در محافل فلسفی کسب کند، تألیف نجف است.

دریابندری در نقد ادبی هم جایگاه مهمی دارد که گواه آن مجموعه ‌مقالات به‌چاپ‌رسیده اوست. داستان‌ نویسان،

نقاشان، شاعران و نمایشنامه ‌نویسان زیادی بودند که نقد و معرفی باریک‌ بینانه نجف، هنرشان را آشکار کرد. علی ‌محمد افغانی و رمان خواندنی‌اش شوهرِ آهوخانم نمونه‌‌ای از آن است.

او نقاش چیره‌دستی بود، اما از سر فروتنی، وقتی در مصاحبه ‌هایش درباره نقاشی، عکاسی و معماری که نسبتا حرفه‌ای به آن می ‌پرداخت می ‌پرسیدند، در پاسخ می ‌گفت فقط سرگرمی است.

دریابندری با عالم نقاشی و هنرهای تجسمی هم عمیقا آشنا بود و تعداد بسیاری از مقاله ‌ها و مقوله‌ های ذهنی ‌اش درباب نقاشی و نقاشان معاصر ایران و جهان است. او نقاش چیره‌دستی بود، اما از سر فروتنی، وقتی در مصاحبه ‌هایش درباره نقاشی، عکاسی و معماری که نسبتا حرفه‌ای به آن می ‌پرداخت می ‌پرسیدند، در پاسخ می ‌گفت فقط سرگرمی است.

این بخش مهم از فعالیت‌های هنری نجف در زیر سایه سنگین ترجمه‌ها و تألیف‌هایش از نظرها پنهان ماند. دانشگاه کلمبیا جایزه تورنتون وایلدر را به مناسبت برگردان آثار ادبی آمریکایی به دریابندری تقدیم نمود. در تاریخ ۱۰ مرداد ۱۳۹۶ نیز کمیته ملی ثبت میراث فرهنگی ناملموس او را به ‌عنوان گنجینه زنده بشری معرفی کرد.

 


داستان عنکبوت زرد با صدای طوفان مهردادیان