می گویند در قرن بیست و یکم، دیگر خواندن و نوشتن ملاک با سواد بودن آدم ها نیست. تلخ است اما حالا در زمانه ای زندگی می کنیم که در تعاملات معمول روزانه هم ناگزیر به استفاده از انواع ابزارها و برنامه های اطلاع سازی و اطلاع رسانی دیجیتال و جستجو در اینترنت هستیم و هر کسی که نتواند از این ابزارها استفاده کند، با مشکلات جدی روبه رو می شود حتی اگر استاد ادبیات باشد.

اما به نظر من مشکل فراتر از یادگیری استفاده از این برنامه ها و ابزارها است. ما مانند هیمیلکون[1] هستیم و اینترنت اقیانوسی بی انتها در برابر ما است که برای گذر سلامت از این اقیانوس، باید به دانش روز مجهز شویم. دانشی که با آن بتوانیم اطلاعات را متناسب با نیاز واقعی خود و از منابع معتبر در زمان مناسب به دست آورده و به قول قدیمی تر ها،‌ سره را از ناسره تشخیص داد.

در یکی از دوران عطف تاریخ بشر زندگی می کنیم. زمانه ای که ویروسی ناشناخته مهمان خانه هایمان شد و رویه زندگی که به آن عادت داشتیم را زیر و زبر کرد. در همین دوران تلخ در دنیای اینترنت و شبکه های مجازی با بمبارانی از اطلاعات روبه رو بودیم. اطلاعاتی موثق که راه تنفس ما را باز می کرد و دروغ هایی که روغن بنفشه را دوای درد بشر می دانست. نرم افزارها مختلفی هم ابداع شدند. برخی کارآمد و برخی به سودای کسب درآمد از استیصال بشر.

واقعیت این است مغز ما برای تصمیم سازی و هدایت ، به دریافت اطلاعات وابسته است و کیفیت اطلاعاتی که ما با آن درگیر هستیم تا حد زیادی ادراک، باورها و نگرش های ما را تعیین می کند. این اطلاعات می‌تواند از افراد دیگر، رسانه‌ها، کتابخانه‌ها، آرشیوها، موزه‌ ها، ناشران یا سایر ارائه‌دهندگان اطلاعات از جمله ارائه‌دهندگان اطلاعات در اینترنت به سمت ما سرازیر شود و به دلیل اهمیت این موضوع در سرنوشت جوامع، مجمع عمومی سازمان ملل متحد از بیست و چهارم تا سی و یکم اکتبر را به عنوان هفته جهانی سواد رسانه ای و اطلاعاتی (Global Media and Information Literacy Week) نامگذاری کرده و این هفته را گرامی می دارد.

توجه سازمان ملل متحد به این موضوع با استناد به نیاز به انتشار اطلاعات واقعی، به موقع، هدفمند، روشن، در دسترس، چند زبانه و مبتنی بر علم برای همه مردم دنیا شکل گرفته است.

قطعنامه سازمان ملل متحد تأیید می‌کند که شکاف دیجیتالی قابل توجه و نابرابری‌های داده‌ای که در بین کشورهای مختلف و درون آنها وجود دارد، می‌تواند تا حدی با بهبود شایستگی ‌ها و دانش افراد برای جستجو، دریافت و انتشار اطلاعات در حوزه دیجیتال برطرف شود.

گپ و گفت با بابک کریمی – مدرس، تدوینگر و بازیگر سینما و تلویزیون در ایران و اروپا ( تماشا کنید)

در این بیانیه تاکید شده که در اکوسیستم کنونی پیام‌ها و معانی پیچیده و گاه متناقض آن ها، اگر عموم مردم در مواجهه با فرصت‌ها و تهدیدها ناتوان شوند، به سختی می‌توان تصور کرد که شرایط عمومی جوامع پیشرفت ‌کند و بنابراین، هر فردی برای درک خطرات و مشارکت و بهره مندی از فرصت های اطلاعاتی و ارتباطی باید به شایستگی های سواد رسانه ای و اطلاعاتی مجهز شود.

هفته جهانی سواد رسانه ای و اطلاعاتی امسال به میزبانی آفریقای جنوبی برگزار می شود و به همین مناسبت اطلاعات مفیدی در دسترس علاقمندان قرار می گیرد . برای ما هم فرصت خوبی است تا دانش رسانه خود را ارزیابی و برای بهبود آن برنامه ریزی کنیم.

در اقیانوس اطلاعات، ما هیمیلکون هستیم.

شاد و سلامت باشید.

[1] هیمیلکون، دریانورد بزرگ ایرانی که به دستور خشایارشا به همراه هیاتی مامور بررسی و کشف سواحل اروپا شد.این هیات بسیار فراتر از ساحل و تادریای سارگاسو، در میانه راه آمریکا دراقیانوس اطلس پیش رفتند و این نواحی را مورد بررسی قرار دادند.